Καλημέρα σε όλους,

Συνεχίζοντας το newsletter/ ανάλυση του Σεπτεμβρίου (υπόσχομαι ότι δεν θα είναι τόσο μακροσκελές) θα επικεντρωθούμε στον τουρισμό. Δεν είναι εύκολο να συνδεθει η αγορά των ακινήτων με τον τουρισμό ή μήπως όχι?

Πέραν κάθε αμφιβολίας ο βασικότερος τομέας της οικονομίας μας είναι ο τουρισμός καθώς 1 στα 3 ευρώ του Ελληνικού ΑΕΠ προέρχεται από εκεί (σχετικό άρθρο / ανάλυση εδώ), σίγουρα είναι κρίμα που η ελληνική οικονομία Δεν έχει αναπτυχθεί και σε άλλους τομείς αλλά είναι άλλη συζήτηση και άλλη προσέγγιση.

Το ιδιαίτερο στοιχείο του τουρισμού είναι ότι επηρεάζει ένα μεγάλο εύρος της οικονομίας έμμεσα και άμεσα από τις μετακινήσεις και εστίαση - απασχόληση μέχρι τις επενδύσεις σε μεγάλα ξενοδοχεία και μεμονωμένα ακίνητα για βραχυχρόνια διαμονή (Air Bnb).

Φέτος (μέχρι στιγμής καθώς συνεχίζεται η τουριστική περίοδος) έχουμε αύξηση των αφίξεων κατά 8,2% (περίπου 14,4 εκατομμύρια επισκέπτες) αύξηση των εσόδων κατά 15,5% (6,9 δισ) ωστόσο η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη παρουσίασε μείωση 3,6%. Σαν να λέμε ότι οι πωλήσεις / τζίρος μιας επιχείρησης αυξήθηκαν αλλά τα κέρδη της μειώνονται. Αν προσθέσουμε και το πλέον υψηλό κόστος λειτουργίας δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικά τα στοιχεία. Σίγουρα θα πρέπει να γίνουν διορθωτικές κινήσεις καθώς η παραπάνω "συνταγή" δεν είναι βιώσιμη μακροχρόνια.

Σίγουρα θέλουμε αύξηση του τουρισμού ή μήπως και όχι?

Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες (βλέπε Ισπανία/ Μαδρίτη, Ιταλία/ Βενετία και αλλού) υπάρχει δυσαρέσκεια από τους κατοίκους για το πλήθος των επισκεπτών, αλλά μπορούμε να αναλογιστούμε τη χώρα μας (με τόση ιστορική κληρονομιά και φυσική ομορφιά) χωρίς τουρισμό?

Για να το θέσω και πιο ωμά, μπορούμε να φανταστούμε την ελληνική οικονομία χωρίς τουρισμό? αν θυμηθούμε το καλοκαίρι του 2020 (covid) και τις επιπτώσεις που είχε στην οικονομία νομίζω ότι η απάντηση θα είναι ξεκάθαρη.

Όχι, στο βωμό του τουρισμού δεν πρέπει να θυσιάσουμε την ποιότητα ζωής μας (που δεν είναι και η υψηλότερη αν συγκριθούμε με την υπόλοιπη ευρώπη) αλλά θα πρέπει να βρεθεί τρόπος συνηπάρξουν. Φανταστικές συνταγές δεν υπάρχουν, τύπου να έχουμε τουρισμό και μάλιστα υψηλού επιπέδου χωρίς ωστόσο να επιβαρύνεται η καθημερινότητα των πολιτών θυμίζω δεν μπορούμε να έχουμε και τη πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο...

Πάμε ωστόσο στην Κτηματαγορά η οποία επηρεάζεται από την οικονομία γενικότερα.

Τα ενοίκια των κατοικιών έχουν διαμορφωθεί σε επίπεδο απόδοσης 5-7% επι των αξιών και δεν θα συμφωνήσω ότι είναι υψηλά καθώς από τη σκοπιά της απόδοσης είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα και άλλωστε από όσο φαίνεται οι πολίτες έχουν τη δυναμική να καλύψουν τις μισθωτικές και ζητούμενες τιμές πώλησης (ακόμα δεν έχουμε δει μια στασιμότητα, μια κάμψη ίσως αλλά όχι στασιμότητα)

Αν υπάρχουν εξελίξεις ή περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ήταν και ακόμα είναι μια εναλλακτική μορφή επένδυσης που έδωσε δυναμική στη κτηματαγορά. Όπως έχω αναλύσει και σε παλαιότερο άρθρο μου η Air BnB δεν είναι ο βασικός ένοχος για τα ενοίκια. Σε ορισμένες περιοχές ή πιο σωστά γειτονιές ναι έχουν κατακλυστεί από βραχυχρόνιας χρήσης ακίνητα (βλέπε Μακρυγιάννη, Μουσείο Ακρόπολης, Πλάκα κτλ) ωστόσο η τοποθεσία αυτή ήταν και είναι εξ ορισμού τουριστική και δύσκολα θα ενδιαφερόταν κάποιος να μισθώσει μακροχρόνια εκεί ακίνητο.

Καθώς έχω δεσμευτεί να μη μακρυγορώ και σας κουράζω, θα κλείσω αυτό το newsletter με τις εξής "δηλώσεις/ απόψεις μου"

• Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ είναι στην σωστή (κατά τη γνώμη μου) τροχιά ωστόσο κρατάω μια επιφύλαξη για την εφαρμογή αυτών καθώς εκεί συνήθως πάσχει η ελληνική οικονομία.

• Ο τουρισμός ΔΕΝ είναι εχθρός της κτηματαγοράς απεναντίας τη στηρίζει

• Ναι ακόμα και τώρα υπάρχει ενδιαφέρον / απόδοση για επένδυση σε τουριστικό ακίνητο

Καλή συνέχεια

Αστεριάδης Βασίλης