Σε συνέχεια της ανάλυσης του Φεβρουαρίου αναφορικά με την επενδυτική βαθμίδα ακινήτων και το άρθρο στο andro που ακολούθησε, δεν μπορούσα να βγάλω από το μυαλό μου το γεγονός ότι η μεγαλύτερη επενδυτική κινέζικη εταιρεία ακινήτων, η Evergrande, βρισκόταν σε επενδυτική βαθμίδα Α το 2023. Μόλις πριν ένα μήνα, το δικαστήριο του Χονγκ Κονγκ αποφάσισε να μπει ο επενδυτικός κολοσσός σε καθεστώς εκκαθάρισης, καθώς έκρινε ότι κατά βάθος δεν υπήρχε δυνατότητα αναδιάρθρωσης της εταιρείας (σχετικό άρθρο εδώ). 

Το αποτέλεσμα ήταν αρχικά η μετοχή της εταιρίας να σημειώνει κατακόρυφη κάθοδο και φυσικά να πληθαίνουν οι φήμες/ προβλέψεις ότι η εξέλιξη αυτή θα συμπαρασύρει και άλλες εταιρίες στον δρόμο της χρεοκοπίας. Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα, οι οφειλές (δάνεια κτλ.) ξεπερνούσαν τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια, (ναι σωστά έγραψα δεν είναι εκατομμύρια) και η κινέζικη οικονομία είναι πολύ και άμεσα συνδεδεμένη με την κτηματαγορά, καθώς είναι το 20% του ΑΕΠ της. Αλλά ποιά ήταν / είναι η εταιρεία Evergrande, που πολλοί πλέον της έχουν δώσει το όνομα : "Κινέζικη Lehman Brother του Real Estate".

H Evengrande Group είχε ξεκινήσει το 1996, ιδρυτής είναι ο Hui Ka Yan, μηχανικός που ήθελε να ξεκινήσει την κατασκευαστική του εταιρία καθώς παρατηρούσε πως η ανάπτυξη της μεσαίας τάξης εκείνη την εποχή είχε δυναμική και έφτασε το 2009 να εισαχθεί στο χρηματιστήριο και να βρίσκεται ανάμεσα στις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου. Φυσικά, η ανάπτυξη της συμπεριλάμβανε και δανεισμό και επέκταση σε άλλους κλάδους όπως ηλεκτρικά οχήματα, ποδόσφαιρο κτλ. (αναρωτιέμαι τι είδους business plan ήταν αυτό ?).

Όπως έχουμε δει συχνά, όσο το κόστος του δανεισμού είναι χαμηλό, η υψηλή αλλά φθηνή χρηματοδότηση δεν είναι τροχοπέδη, έχει τα καμπανάκια της αλλά αντιμετωπίζεται. Ωστόσο η οικονομία έχει το δικό της πρόγραμμα και έτσι το 2021 το χρέος της Evengrade είχε φτάσει στα 300 δις δολάρια (περίπου 2 τρις γουάν). Εκείνη την εποχή αποσχολούσε πάνω από 200.000 υπαλλήλους και στις αρχές του 2022 η εταιρία άξαφνα δεν προχώρησε σε πληρωμή νέων τοκομεριδίων ύψους 255 εκατομμυρίων δολαρίων. Ταυτόχρονα άρχισαν να εμφανίζονται άρθρα (κυρίως σε τοπικές εφημερίδες) ότι η κυβέρνηση της Νήσου Χαϊαν διέταξε την κατεδάφιση 39 οικιστικών κτιρίων λόγω παρανομιών στη κατασκευή τους (καλά δε γνώριζαν ότι μπορούν να τα τακτοποιήσουν ή δεν έχει φτάσει στην Κίνα η Ελληνική πατέντα?). Για να συλλάβουμε το μέγεθος αναφερόμαστε σε 435.000τ.μ., δεν τα λες και ημιυπαίθριους χώρους...

Σίγουρα η Κινέζικη οικονομία και κουλτούρα έχει διαφοροποιήσεις από τον ευρωπαϊκό/ ελλαδικό χώρο και υπάρχει η φήμη πως η Κυβέρνηση του Πεκίνου έχει εξαπολύσει εκστρατεία κατά του υπερβολικού δανεισμού στον κατασκευαστικό κλάδο με απώτερο στόχο να αναχαιτίσει τις συνεχόμενες αυξήσεις στις αξίες των κατοικιών. Αλλά η ουσία δεν αλλάζει… Αυτό το μεμονωμένο γεγονός, η κατάρρευση μια κατασκευαστικής εταιρείας προφανώς και ξεκίνησε το ντόμινο οικονομικών θεμάτων. Ακόμα 4 από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου η Kasia, Fantasia, Country Gardes και Shimao ανακοίνωσαν στάση πληρωμών ή εξετάζουν αναδιάρθρωση του χρέους τους. Παράλληλα, το Γουαν είναι στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2008. Πρέπει να αναφέρω ότι σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιεύματα ο ιδρυτής της εταιρείας έχει τεθεί υπό αστυνομική επιτήρηση, τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας έχουν κατασχεθεί και οι πιστωτές καταθέτουν αγωγές (σχετικό άρθρο εδώ).

Βλέπουμε ότι τα ακίνητα είναι ένα κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και κάθε χώρας ξεχωριστά, με έντονη αλληλεπίδραση και φυσικά είναι δύσκολο να προβλέψει κάποιος αν αυτή είναι η αρχή της πτώσης/ συρρίκνωσης της κινεζικής οικονομίας ή αν θα δούμε δομικές αλλαγές στο κομμάτι της κατασκευής των ακινήτων.

Αυτό που προσωπικά κρατάω είναι ότι μια εταιρεία κολοσσός αυτή τη φορά με βάση το Real Estate και όχι τις άυλες επενδύσεις, κατέρρευσε και πολίτες έχουν προ πληρώσει σπίτια που πιθανότατα να μη παραλάβουν ποτέ (υπολογίζεται για 1.500.000 αγοραστές και διαμερίσματα συνολικής αξίας 90 δις δολαρίων).

Το ρίσκο υπάρχει σε κάθε επένδυση, ακόμα και στα ακίνητα, ακόμα και σε μια κατασκευαστική εταιρία με επενδυτική βαθμίδα Α !

Ας επιστρέψουμε όμως στην όμορφη Ελλάδα μας. Σε συζητήσεις με επενδυτές και χρηματιστές αυτό το γεγονός δε φαίνεται να επηρεάζει τον ευρωπαϊκό κλάδο επενδύσεων σε ακίνητα και τα απόνερά του θα αργήσουν να φτάσουν. Από την άλλη, οι τιμές πώλησης των ακινήτων δείχνουν σημάδια αντοχής, ίσως και μικρής αύξησης. Τα ενοίκια παρα το γεγονός ότι έχουν γίνει κεντρικό θέμα αναλύσεων και συζητήσεων αντέχουν, τα επιτόκια δανεισμού και το κόστος κατασκευής είναι υψηλά και ο τομέας των ακινήτων παραμένει βασικό κομμάτι του ελληνικού ΑΕΠ.

Η εύλογη απορία που έρχεται στο μυαλό μας είναι ότι όλα αυτά θυμίζουν τη κατάσταση της κινεζικής οικονομίας σε πολύ (πάρα πολύ) μικρότερη κλίμακα. Πολλές φορές έχω αποφύγει να κάνω προβλέψεις και θα μείνω πιστός στις αρχές μου, ωστόσο, ακόμα μια φορά θα αρκεστώ να πω ότι βλέπω οργανωμένες μεγάλες επενδυτικές κινήσεις στην αγορά και μια μικρή αλλά αισθητή βελτίωση του κλίματος.

Μετά τιμής

Αστεριάδης Βασίλης