Καλημέρα σε όλους

Έχουμε εισέλθει στον πιο καταθλιπτικό (επενδυτικά/ οικονομικά) μήνα του έτους και η αιτία είναι η αναμενόμενη, καθώς ο Φεβρουάριος είναι ο μικρότερος σε διάρκεια, η ηλιοφάνεια προσπαθεί να μεγαλώσει αλλά ακόμα δεν το βλέπουμε / νιώθουμε, το κρύο είναι έντονο και από οικονομικής άποψης τα νοικοκυριά έχουν περιορισμένη ρευστότητα μετά τη χριστουγεννιάτικη περίοδο (με ότι συνεπάγεται). Επιπρόσθετα δεν έχει κάποια αργία και η μόνη γιορτή είναι αυτή των ερωτευμένων. Τι σχέση έχουν όλα τα παραπάνω με την κτηματαγορά θα αναρωτιέστε τώρα... το έχω ξαναπεί, η οικονομία είναι ψυχολογία η οποία Δεν βασίζεται σε αντικειμενικές μετρήσεις αλλά σε συναίσθημα.

Ωστόσο ο Φεβρουάριος του 2025 δεν είναι ένας απλός συνηθισμένος μήνας... όλοι αναμένουμε τις πρώτες κινήσεις και δυναμικές του νέου προέδρου της Αμερικής Donald Trump. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι με τη πολιτική έχω μια σχέση "εξ αποστάσεως" αλλά υποψιάζομαι ότι θα δούμε αλλαγές σε πολλά δομικά σημεία της οικονομίας.

Αρχικά θέλω να σταθώ στα γνωστά πλέον σε όλους μας Crypto για τα οποία προσωπικά παραμένω σκεπτικός (ως επένδυση) καθώς Δε γνωρίζω πολλά (προσπαθώ να ενημερωθώ / καταλάβω) αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πλέον είναι τμήμα της οικονομίας μας. Άλλωστε δρομολογείται και νομοσχέδιο στην Ελλάδα για να τεθεί ένα πλαίσιο γύρω από το ηλεκτρονικό νόμισμα σχετικό άρθρο εδώ. Νιώθω ότι πλησιάζει η ώρα (πολύ νωρίτερα από όσο νομίζουμε) που θα γίνει και η πρώτη πώληση/ αγορά ακινήτου με Crypto, η θετική στάση του Trump/ Elon Musk έχουν δώσει μια διαφορετική οπτική σε αυτό. Μάλιστα μου ζητήθηκε να αναπτύξω τις σκέψεις μου ή πιο σωστά τους προβληματισμούς μου σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Lyberal.gr για αυτό το θέμα.

Αλλά μέχρι τα Crypto να γίνουν τμήμα της καθημερινότητας μας (καθώς είναι ήδη μέρος της ζωής μας) η κτηματαγορά θα προχωράει και σήμερα, με τα νέα δεδομένα, φαίνεται να παρουσιάζει (ξανά) σημεία αντοχής.

Θέλω να σταθώ σε κάτι που με έχει προβληματίσει όσο παρατηρώ τα δεδομένα/ στατιστικά : το 2017 έως τις αρχές του 2020 είχαμε μια άνοδο της ζήτησης και των αξιών κυρίως λόγω golden visa και Air Bnb αλλά και ως αποτέλεσμα της βελτιωμένης οικονομικής κατάστασης της Χώρας, οι προβλέψεις ήταν ότι είχαμε φτάσει στην κορυφή και οι τιμές/ αξίες ήταν πολύ υψηλές (πωλήσεων όχι μισθωτικών αξιών).

Μετά κάναμε ένα αναγκαστικό διάλειμμα για 2-2,5 χρόνια το ονομάσαμε "covid 19/ καραντίνα" και οι τιμές των ακινήτων δεν είχαν μεγάλη άνοδο αλλά σίγουρα ΔΕΝ είχαν μείωση, μάλιστα τότε αρχίσαμε να βλέπουμε τις πρώτες αισθητές αυξήσεις στα μισθώματα κατοικιών. Μετά το 2021 η οικονομία άρχισε να λειτουργεί σιγά σιγά και η αντίδραση του καταναλωτικού κοινού ήταν η αναμενόμενη μετά από τόσους περιορισμούς και ενίσχυσε τη διασκέδαση, κατανάλωση, τουρισμό και ακίνητα

Έτσι λοιπόν από τα τέλη του 2022 μέχρι και σήμερα οι τιμές πώλησης συνεχίζουν να αυξάνονται με αφορμή τον πληθωρισμό (βλέπε πολέμους), υψηλό κόστος κατασκευής και συντήρησης κτλ αλλά ενώ περιμέναμε η ψυχολογία των αγοραστών να ατονήσει περιέργως η ζήτηση αυξάνεται. Αν λάβουμε υπόψη ότι υπάρχει και απουσία διαθέσιμων ακινήτων βλέπουμε ότι οι ζητούμενες και τιμές συμφωνίας είναι υψηλές, ιδιαίτερα στα νότια προάστια είναι ο υψηλότερος Μ.Ο. που έχει δει η κτηματαγορά τα τελευταία 25 έτη.

Άρα το 2025 θα είναι το έτος δηλαδή που θα σταματήσει το "ράλι" των ακινήτων? Δεν το γνωρίζω !

Αλλά θα τοποθετηθώ : Κάθε χρόνο διάβαζα (και φέτος) άρθρα/ αναλύσεις ότι η αύξηση των τιμών είναι υπερβολική και αναμένουμε μείωση ή στασιμότητα και δεν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις. Οι συγκυρίες δείχνουν για περαιτέρω αύξηση ωστόσο θεωρώ πολύ πιθανό τα ακίνητα να έχουν πλέον έναν επενδυτικά ανταγωνιστή με το όνομα Crypto....

Ισχύει ότι δεν υπάρχει πλήρη και καθαρή εικόνα γύρω από το crypto και μελλοντικά θα υπάρχει φορολόγηση κτλ αλλά για να είμαστε ειλικρινής ένα παρόμοιο ομιχλώδες τοπίο δεν υπάρχει και γύρω από τα ακίνητα? ξέρουμε αν οι αντικειμενικές ή ο ΕΝΦΙΑ θα αυξηθούν ή όχι? οι τιμές πώλησης έχουν μεγάλη διακύμανση και πολύ αργά αντανακλαστικά!

Η μεγάλη διαφορά προφανώς και είναι το προφίλ / ύψος ρίσκου, όπου τα crypto κατατάσσονται σε πολύ υψηλές θέσεις (με αποδόσεις το 2024 150%) ενώ τα ακίνητα θεωρούνται ασφαλής τοποθέτηση με αποδόσεις 4-6% το έτος...

Θα επαναλάβω τη γνωστή πλέον θέση μου: η κάθε επένδυση είναι κατάλληλη για έναν μόνο επενδυτή και αυτό εξαρτάται από το προφίλ ρίσκου τους στόχους, χρονοδιάγραμμα κτλ (stay tuned κάτι ετοιμάζω γύρω από το risk profile / επένδυση σε ακίνητα).

Καλημέρα και καλή συνέχεια.

Αστεριάδης Βασίλης