Καλημέρα σε όλους,

Καθώς φτάνουμε στο ημερολογιακό τέλος αυτού του έτους θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος... άλλωστε ο Δεκέμβριος είναι αφιερωμένος σε γιορτές, στιγμές με οικογένεια και φίλους, απολογισμός, προγραμματισμός για το νέο έτος και γιατί όχι σχέδια για επενδύσεις σε ακίνητα.

Η αποτύπωση της κτηματαγοράς για το όλο το 2024 θα είναι το βασικό θέμα του Ιανουαρίου, σήμερα θα επικεντρωθώ μόνο στα αποτελέσματα των Αμερικανικών εκλογών έχοντας βάση φυσικά την Ελληνική κτηματαγορά σχετικό άρθρο μου δημοσιεύτηκε link εδώ.

Ήταν αναμενόμενο να αλλάξει πρόεδρος και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Αμερική παραμένει μια υπερ δύναμη τόσο στην οικονομία όσο και σε στρατιωτικά μεγέθη, ως εκ τούτου δεν γίνεται να μην επηρεαστεί η γενικότερη οικονομία. Είναι άξιο αναφοράς ωστόσο ότι δεν παρατηρούμε κάτι αντίστοιχο όταν έχουμε ευρωπαϊκές εκλογές μολονότι αυτές έχουν πιο άμεσο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία, αυτό όμως είναι συζήτηση για μια άλλη φορά.

Τα ακίνητα είναι μέρος της οικονομίας και θα επηρεάζονται από την δυναμική της και αντίστοιχα θα την επηρεάζουν. Τα κτίρια κατασκευάζονται για να στεγάζουν σπίτια, επιχειρήσεις, ξενοδοχεία κτλ αν και μόνο ΑΝ υπάρχει ζήτηση και δυνατότητα επένδυσης. Όσο ο τουρισμός προχωράει και ο τζίρος περιλαμβάνει ικανοποιητικό κέρδος αυτό θα δημιουργήσει ανάγκη για νέες ξενοδοχειακές μονάδες (αντίστοιχα και σε σπίτια, καταστήματα και γραφεία). Αντιστρόφως αν η ζήτηση είναι περιορισμένη ή ΔΕΝ υπάρχει η δυνατότητα αγοράς ( i.e. περιορισμένη ρευστότητα) τα ακίνητα θα πρέπει να κάνουν υπομονή.... (βλέπε περίοδο 2010-2017). Όλα είναι αλληλένδετα.

Αυτό που ζούμε τα τελευταία έτη είναι το ανάποδο, υπάρχει ζήτηση και υπάρχει και η δυνατότητα (είναι άξιο αναφοράς ότι μόνο το 15% των αγορών γίνονται με χρηματοδότηση και κατά μέσο όρο είναι 60.000 ευρώ/ σπίτι σχετικό άρθρο εδώ) αλλά δεν υπάρχουν ακίνητα, ταυτόχρονα το κόστος κατασκευής να είναι πολλαπλά υψηλότερο και έχουμε καταλήξει να έχουμε ένα κυνηγητό της αγοράς με αποτέλεσμα τις αυξήσεις τιμών...

Κατά τη προσωπική μου άποψη το σημείο που θα αλλάξει κάπως το τοπίο της αγοράς των ακινήτων στην Ελλάδα (αλλά και γενικότερα) είναι το κόστος κατασκευής/ ανακαίνισης, το οποίο βρίσκεται σε πολύ υψηλό σημείο και έχουμε αρχίσει να βλέπουμε δισταγμό για επενδύσεις (ακόμα και για αντιπαροχές). Ποιά θα μπορούσε να ήταν η λύση και πως εμπλέκονται οι αμερικάνικες εκλογές θα σκεφτείτε τώρα? Δεν είναι άλλη από την ελπίδα / ευχή να περιοριστούν ή ιδανικά να σταματήσουν οι εχθροπραξίες τόσο στην Ουκρανία όσο και στο Ισραήλ. Μία αλλαγή αυτής της κατάστασης εκτός από το ανθρωπιστικό κέρδος (που είναι πάνω από όλα) θα βελτιώσει την ψυχολογία (καταναλωτών και επενδυτών) και θα μειώσει το πληθωρισμό / μεταφορές, πετρέλαιο κτλ. Λογικά αυτό θα οδηγήσει και σε περιορισμό του κόστος κατασκευής.

Αν συμβεί κάτι τέτοιο- που είναι ευχή όλων να σταματήσουν οι εχθροπραξίες-, εκτός από τη βελτίωση του γενικότερου κλίματος και με τον περιορισμό του πληθωρισμού η κτηματαγορά θα πάρει μια ανάσα και θα δούμε νέες κατασκευές να προχωρούν/ ξεκινήσουν (αν έχει ξεκαθαρίσει και το θέμα με τις άδειες κατασκευής/ bonus δόμησης). Φυσικά υπάρχει το ενδεχόμενο η αύξηση της ζήτησης να μας οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των τιμών η οποία φυσικά θα είναι παροδική και θα εξισορροπήσει όσο αυξάνεται η προσφορά.

Ταυτόχρονα η μείωση του πληθωρισμού θα φέρει και μείωση επιτοκίων και ως εκ τούτου το κόστος δανεισμού θα είναι χαμηλότερο και μια μερίδα αγοραστών/ επενδυτών θα επιλέξουν και τη χρηματοδότηση για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές τιμές των ακινήτων.

Επιπλέον πρέπει να θυμόμαστε ότι η Αθήνα (και η Ελλάδα γενικότερα) είναι στις χαμηλές θέσεις της ευρώπης ως προς την αξία ακινήτων ανά τμ.

Ένα σενάριο που δεν περιλαμβάνει τη παύση των εχθροπραξιών δεν θα ήθελα- μέρες που είναι - να το σκέφτομαι.

Τέλος με την ευκαιρία αυτού του newsletter θα ήθελα να σας ευχηθώ να περάσετε όσο πιο όμορφα γίνεται τις ημέρες των εορτών με υγεία και χαμόγελα.

Εν αναμονή λοιπόν ενός αισιόδοξου 2025

Καλή συνέχεια

Μετά τιμής

Asteriadis Vassilis